Η λαπαροσκοπική χειρουργική αποτελεί πολύτιμο εργαλείο και για διαγνωστικούς σκοπούς, καθώς χωρίς ανοιχτή χειρουργική επέμβαση αλλά με την είσοδο κάμερας και μικροεργαλείων, μπορεί να ελεγχθεί μια περιοχή ή ένα όργανο και ταυτοχρόνως να γίνει λήψη δείγματος για βιοψία.
Η διαγνωστική λαπαροσκόπηση διενεργείται όταν η διάγνωση είναι ασαφής, όπως στις περιπτώσεις αμφιβόλου σκωληκοειδίτιδας όπου ελέγχεται όλη η κοιλιακή χώρα για την ανεύρεση του προβλήματος που προκαλεί τα συμπτώματα. Επίσης, όταν υπάρχει αιμορραγία ή επιμόλυνση (π.χ περιτονίτιδα) στην κοιλιακή χώρα προκειμένου να διαγνωστούν τα ακριβή αίτια. Είναι πολύτιμο «εργαλείο» κυρίως στον έλεγχο ύποπτης για όγκο εστίας σε κάποιο ζωτικό όργανο.
Με τη διαγνωστική λαπαροσκόπηση μπορεί να ελεγχθεί εγκαίρως και να αποκλειστεί η κακοήθεια, ή να αποφασιστεί η χειρουργική στρατηγική που θα ακολουθηθεί σε περίπτωση καρκίνου.
Λαπαροσκοπικά, αφαιρείται δείγμα το οποίο αποστέλλεται σε βιοπαθολογικό εργαστήριο για έλεγχο ο οποίος παρέχει σημαντικές πληροφορίες, όπως ο τύπος και το στάδιο της κακοήθειας.
